15 YILINDA/ 15 YAŞTA
YABANCI DİLLER VE MESLEKİ KARIYER ÜNİVERSİTESİ (YDMKÜ)
15 YILINDA/ 15 YAŞTA
Türkiye Cumhuriyeti Devleti Kazakistan’ın Bağımsızlığını ilk tanıyan ülke oldu. 16 Aralık 1991 tarihinde “ Bağımsız Devlet” statüsüne kavuşan dost ve kardeş ülke Kazakistan’ın maddi ve manevi kalkınmasına,dünya devletleri, uluslararası kuruluşlar ve kurumlar tarafından tanınmasına önemli katkıda buluındu. Milli Eğitim, Milli Savunma, Milli Güvenlik, Milli Ekonomi alanlarında gerekli yardım ve desteği sağladı. Bu bağlamda Türkiye ile Kazakistan arasında, akrabalık, kardeşlik ve dostluk temellerinde, çok yönlü ve güçlü ilişkiler-bağlar kuruldu.Siyaset, ticaret, talim ve terbiye, ilim ve kültür alanlarındaki işbirliği ve yardımlaşmayı geliştirmeye yönelik birçok anlaşma imzalandı. Genç Kazakistan Cumhuriyeti Devleti’nin her alanda yapılanmasına ve kurumlaşmasına, yetişmiş insan kaynağını oluşturmasına yönelik olarak verilecek destekler ve katkılar ikili görüşmelerin, anlaşmaların ve ziyaretlerin ağırlıklı konularını oluşturdu.
Bu bağlamda, 1993 yılında Türkiye’den Kazakistan’a bir heyet olarak yolculuk eden Marmara Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ali ÖZEK, bir grup Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı iş adamı ve Kazakistan Cumhuriyeti vatandaşı münevverle biraraya gelerek 1998 yılında “ Orta Asya Medeniyet Vakfı”nı kurdu. Kamusal alanda eğitim ve öğretim, ilim ve medeniyet hizmetleri vererek Kazakistan’ın maddi ve manevi kalkınmasına katkı sağlamak isteyen Orta Asya Medeniyet Vakfı, Prof. Dr. Ali ÖZEK’in Başkanlığı ve Dr. Zeki PİLGE’nin Başkan Yardımcılığındaki “Vakıf Kurucular Kurulu”, “ Vakıf Sponsorları Kurulu” ve “ Vakıf Yönetim Kurulu” tarafından yönetildi. Vakıf, 2007 yılından itibaren “Orta Asya Medeniyet Vakfı Kurucu üyesi ve Genel Sekreteri, 2013 yılında Vakıf Başkan Vekili-Yardımcısı olan Prof. Dr. Sabri HİZMETLİ tarafından idare edilmektedir.
Orta Asya Medeniyet Vakfı, Kazakistan Cumhuriuyeti’nin ilgili kanunlarına göre kurulan ve eğitim-öğretim, ilim ve medeniyet alanlarında faaliyetlerde bulunan bir sosyal-kamusal kurumdur.Bünyesinde iki yüksek öğretim kurumu, bir ilmi araştırma enstitüsü, bir kolej ve lise bulundurmaktadır. Böylece Kazakistan gençliğinin “kaliteli talim ve nitelikli terbiye” almasına yönelik faaliyetler yürüttü. Çoğunlukla Türkiye kaynaklı investiya temelinde kurulan bu eğitim-öğretim, ilim ve kültür kurumları, Almatı şehri, Kazıbek bi 168. Caddedeki gayri menkullerinde hizmet vermektedir.
Orta Asya Medeniyet Vakfı’nın maliki olduğu “ Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer Üniversitesi” (YDMKÜ) 2005-2006 Eğitim ve öğretim yılında, lise ve kolej temelinde öğrenci kabul etti ve “enstitü” adıyla açıldı. Ancak, 2003-2004 eğitim yılında, ikinci yüksek öğrenim görmek isteyen 30-40 talebe kabul etmiş idi.Almatı şehrinde uzun süredir faaliyette bulunan “Abılayhan Dünya Dilleri ve Uluslararası İlişkiler Üniversitesi’nden bölünerek açılan bu Enstitü, 2005 yılının Aralık ayı sonlarında “Üniversite” unvanını aldı.
Türkiye ve İslam Bankası’nın sağladığı mali kaynaklarla satın alınan ve tamir edilen 3 katlı bir binada eğitim-öğretim işlerine başlayan YDMKÜ, 2010 yılında 8 katlı ikinci ve 2015 senesinde 5 katlı 3. Eğitim binasına kavuştu. Kendi mülkü olan bu kampüs çağdaş teknoloji temelinde donatıldı, ilim ve kültür, sosyal ve sağlık alanlarında yapılanıp yurt ve yatakhane, kütüphane, arşiv, konferans salonları, müze ve spor kompleksiyle Kazakistanlı gençlere hizmet etmektedir.
Böylece, fiziki-teknik altyapısını standartlara ve isteklere uygun olarak tamamlayan YDMKÜ, akademik olarak hızla yapılandı, genişledi ve gelişti. 2005-2006 eğitim ve öğretim yılında “ Almatı Kazak-Türk Sosyal ve Teknik Meslek Yüksek Okulu” ile “ Almatı Kazak-Türk Sosyal ve Teknik Koleji”ni açtı. Üniversite ile aynı yaşta olan ve hakeza 15. Kuruluş Yılını Kutlayan Meslek Yüksek Okulu, Lise 11. Sınıf mezunlarını kabul edip onlara 2 yıllık “Önlisans” eğitim-öğretimi verirken, Kolej 9.sınıftan itibaren öğrenci kabul etmektedir.
2005-2006 eğitim ve öğretim yılında “ Ana Dili” ve birtakım “ yabancı dilleri” öğretmek amacıyla açılan “ Dil Öğretm Merkezi” ise, kuruluşundan bu yana aktif olarak dil kursları faaliyetini sürdürmektedir. Kazakça ve Rusça’nın yanında Türkiye Türkçesi, Çince, Arapça, İngilizce, Fransızca, İspanyolca ve Korece kursları sürekli olarak yürütülmektedir.
Aynı kampüste 2008-2009neğitim ve öğretim yılında açılan “ Gültekin İlmi Araşturma Enstitüsü”, biratkım mali ve teknik nedenlerle bugüne kadar aktif olarak çalışmadı ve istenilen yararı sağlayamadı.
“Uluslararası Kazakistan-Türkiye Lisesi”(UKTL), 2015-2016 eğitim ve öğretim yılında açılmış olup, Kazakistan Cumhuriyeti’ndeki ilk uluslararası lise olma özelliğine sahiptir. 2020-2021 eğitim-öğretim yılında “Hoca Muhanov”- Makataev caddeleri üzerindeki 4’er katlı yeni 2 binada faaliyetini sürdürecek olan UKTL, Kazak, Rus, Türk ve İngiliz Dillerinde, 4 ayrı dilde eğitim-öğretim vermektedir.
YABANCI DİLLER VE MESLEKİ KARIYER ÜNİVERSİTESİ (YDMKÜ)
İdari Yapı ve Kurulum
Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer Üniversitesi(YDMKÜ), Kazakistan Cumhuriyeti’nin bir yüksek öğretim kurumudur. Kazakistan Cumhuriyeti Bilim ve İlim Bakanlığı’na bağlı olarak kurulup açıldı. Kurucuları ve kuruluşu itibariyleTürkiye kaynaklı olan YDMKÜ, Kazakistan’ın yasalarına göre faaliyet gösterir. Kazakistan ile Türkiye arasında ilim ve medeniyet köprüsü olmak amacıyla kuruldu. Maliki Orta Asya Medeniyet Vakfı’dır ve Kazakistan’daki ilk ve tek “ Vakıf Üniversitesi”dir. İdari bakımdan Vakf’a tabidir. Vakıf Mütevelli Heyeti en yüksek idari organıdır. YDMKÜ, Mütevelll Heyet tarafından tayin edilen ve görevden alınan “Rektör” tarafından idare edilir.
“Üniversite Yönetim Kurulu”(Rektörlük), Mütevelli Heyet’ten sonra, en yüksek idari kurulu olup Başkanı Rektör’dür. Kurum’un idaresi, akademik olarak yapılanması, genişlemesi ve gelişmesi, öğrenci, akademik ve idari personel kontenjanları, yıllık harç ücretleri ve personel maaşları konularında karar verir.
Akademik Yapı ve Kurulum
“Mütevelli Heyet”; “Orta Asya Medeniyet Vakfı”nın kurucu üyeleri ve YDMKÜ-nin kadrolu akademik personelinden “ seçim ve tayin” yoluyla oluşur. Vakıf ve Üniversite’nin, bağlı eğitim kurumlarının Yargıları, Yönetmelikleri, Tüzükleri-Yönergelerini onaylar. Kazakistan Cumhuriyeti, Vakıf ve Üniversite Yargıları’na göre çalışır. Eğitim-öğretim, ilim ve medeniyet, akademik ve idari personelin vazifeleri, maaşları, kadroları, öğrenci kontenjanları ve harç ücretleri, burslar ve uluslararası ilişkiler konularında Rektörün tekliflerini görüşür ve karara bağlar.
Mütevelli Heyet, Rektör belirleyen gündemle yılda en az iki kere toplanır ve oy çokluğuyla karar verir.
YDMKÜ Rektörü Mütevelli Heyet tarafından tayin edilir ve görevden alınır. Rektör, Mütevelli heyet’e karşı sorumludur.
“Senato”; YDMKÜ-nin en yüksek akademik karar organıdır. Başkanı Rektör olup gündemle ayda bir kere toplanır. Eğitim-öğretim etkinlikleri, ders müfredatı, akademik-ilmi işler, akademik takvim, sınavlar, tatiler, ilmi ve kültürel faaliyetler, plan ve projeler, bilimsel araştırmalar, öğrenci bursları ve değişimleri, kontenjanları, akademik kurumlar, fakülteler ve bölümler, akademik personelin haftalık ve yıllık ders yükleri, seçmeli dersler vs. hakkında tüm kararları alır ve onaylar. Senato Başkanının başkanlığında ve çağrısıyla toplanan Senato Toplantısında Senato Genel Sekreteri alınan kararları yazar ve muhafaza eder. Senato kararları bağlayıcıdır.
“Fakülte”; YDMKÜ-nin akademik en yüksek eğitim-öğretim kurumu olup, Rektör tarafından atanan ve vazifeden alınan Dekan tarafından idare edilir. “Fakülte (Yönetim) Kurulu”, fakültenin en yüksek karar organıdır; dekanın başkanlığında ve gündemle ayda bir kere toplanır ve kararlar alır. Fakülte Kurulu’nun kararları Rektör onayından sonra yasal gücüne kavuşur. Fakülte’nin akademik ve idari işleri, öğrenci ve akademik personel kontenjanı, eğitim-öğretim, ilim ve bilim, kültür ve ilmi araştırma plan-projeleri, ders yükleri, teorik ve uygulamalı dersler, öğrenci ve öğretim elemanı değişimi, sınıfların ve grupların belirlenmesi, talim-terbiye kalitesi, tanıtım etkinlikleri vs. konuları görüşür ve karara bağlar.
Fakülte dekanı, en azından “ilim kandidatı” unvanına sahip YDMKÜ_nin kadrolu akademisyen personeli arasından tayin edilir. Dekan, ilim ve terbiye işleri,derslere devam, öğretim elemanlarının her türlü etkinliklerinin belirlenmesi, uygulaması ve kalitesi, harç ücretilinin ödenmesi, bölümlerin kooridnasyonu, uluslararası ilişkiler vs. konularla doğrudan ilgilidir. Dekan, Rektör ve Rektör yardımcılarının verdiği vazifeleri zamanında ve taleplere uygun olarak yerine getirir.
2019-2020 eğitim ve öğretim yılında YDMKÜ’de 5 fakülte bulunmaktadır: Pedagoji İlimleri Fakültesi, İktisadi ve İdari İlimler Fakültesi, Tarih ve Uluslararası İlişkiler Fakültesi, İlahiyat ve İslam İlimleri Fakültesi, Uzaktan Eğitim-Öğretim Fakültesi.
“Akademik Bölüm”; Fakülte’ye bağlı olarak faaliyette bulunur ve Rektör tarafından kadrolu akademisyenler arasından tayin edilen “bölüm başkanı” tarafından idare edilir. Bölüm, eğitim ve öğretimin kalitesi, düzeni, standartlar ve kanunlara uygun olarak yapılması, akademik personelin teorik ve pratik çalışmaları, ders müfredatının hazırlanması ve tatbik edilmesi, akademik takvimin belirlenmesi, seçmeli derslerin ve kredilerin tayin edilmesi, mezuniyet çalışmalarının yürütülmesi, öğrenci ve öğretim değişimleri, uluslararası ilişkiler, kalite yönetimi, tanıtım etkinlikleri ve genç öğretim elemanlarının yetişmesi, öğrenci ve öğretim elemanı kontenjanları, grupların belirlenmesi, gibi konularla meşgul olur.
Bölüm başkanı, doğrudan Rektöre sorumludur; Rektör yardımcıları ve dekanın verdiği görevleri yapar, bölümün her türlü faalyetinden sorumludur.
Bölüm başkanına, “ Bölüm Yönetim Kurulu” yardımcı olur. Bölüm başkanının başkanlığında kurulan Bölüm Yönetim Kurulu, ayda bir kere gündemle toplanır ve bölümle ilgili kararlar alır, müfredatla ilgili teklifler yapar, yeni ana bilim dalları ve bilim dalları açılması, genç öğretim elemanlarının yetişmesi, akademik takvim ve sınavlar konularında kararlar alır. Alınan kararlar bölüm başkanı ve fakülte dekanı tarafından yazılı olarak Rektörün onayına sunulur.
